Arboretum

Współczesne Arboretum to miejsce, gdzie hodowane są rzadkie odmiany drzew. Po łacinie Arboretum oznacza także korzenie rodowe i dziedzictwo.

Duchowość, szacunek i umiłowanie natury Mazurzy odziedziczyli po swoich bałtyjskich[1] poprzednikach oraz po przodkach Mazurach, przybyłych tu z Ziemi Mazowieckiej. W swoich świętych gajach Prusowie oddawali cześć bogom, a stojący w sercu mitycznego Romowe[2] rozłożysty dąb w olbrzymich dziuplach mieścił figury trzech pruskich bogów. Prusowie wierzyli, że w każdym drzewie mogło mieszkać bóstwo, dusza przodka lub człowieka jeszcze nienarodzonego. Toteż, zanim ścięli drzewo, modlili się prosząc, by duch zamieszkał w przedmiocie, który powstanie z pozyskanego drewna.
Drzewa od wieków żywiły ludzi, a w ich pniach urządzano barcie[3]. Za zniszczenie drzewa bartnego groziła nawet kara śmierci. Człowiek wykorzystywał drzewa także w celach leczniczych. Stosowane w medycynie ludowej: wywar z kwiatu lipy, kora dębu, syrop z pędów sosny czy guz brzozy, wykorzystuje się do dziś.
Lipami i dębami od setek lat obsadzono kręte mazurskie drogi tak, że stawały się urokliwymi alejami. Prowadziły one do mazurskich rezydencji, przy których z czasem rozrastały się w magiczne parki. Te same drzewa kładły cień na mazurskich cmentarzach, gdzieniegdzie przetrwały do dziś.

Jacek „Wiejski” Górski

Tekst pochodzi z kolekcjonerskiego, płytowo-broszurowego albumu Projekt Arboretum pt. „Mazurÿ, Warnijoki, Jadźwięgi, Prūsai”, gdzie towarzyszył utworowi „Arboretum”.

[1] Bałtowie – indoeuropejska grupa ludnościowa, zamieszkująca głównie południowo-wschodnie wybrzeża Morza Bałtyckiego. Do grupy tej zalicza się m.in. Prusowów, Jaćwingów, Galindów, Litwinów, Łotyszy i Żmudzinów.
[2] Romowe – naczelne miejsce kultu religijnego Prusów, więcej w wątku Z czterech stron świata
[3] Barć – wydrążona w celach hodowli pszczół komora wewnątrz pnia drzewa.